Waarborgen van een gezonde leefomgeving

Luchtkwaliteit en gezondheid
De luchtkwaliteit staat onder druk door industriële activiteiten en gemotoriseerd verkeer op wegen en water. Luchtverontreinigingen zoals fijnstof hebben een direct effect op de gezondheid. Daarom stelde gemeente Velsen met de andere IJmondgemeenten en de provincie een conceptprogramma Gezondheid en Luchtkwaliteit op. Het programma omvat gezondheidsmaatregelen en (gebiedsgerichte) maatregelen die de luchtkwaliteit verbeteren. Samen met andere overheden werkt de gemeente  hiermee toe naar het behalen van de adviesnormen van de Wereldgezondheidsorganisatie in 2030. Bij het opstellen van het programma is een breed participatietraject doorlopen. Het programma wordt voor de zomervakantie van 2021 vastgesteld door de gemeenteraad.
We namen in 2020 wederom maatregelen vanuit IJmond bereikbaar, GreenBiz en het stimuleren van schone brandstoffen voor de scheepvaart (zie paragraaf 1.2.2).

Overdracht bodemtaken
Met de intrede van de Omgevingswet (naar verwachting 1 januari 2022) draagt de provincie Noord Holland bodemtaken over aan de gemeente. Het gaat hierbij om de vergunningverlening, toezicht en handhaving. Omgevingsdienst IJmond (ODIJ) voert deze taak op dit moment uit naam van de provincie uit. Om inzicht te krijgen in de omvang van de taken, maakte ODIJ een overzicht van locaties uit haar bodemsysteem die straks onder het bevoegd gezag van de gemeente vallen. Extra aandacht ging uit naar voormalige stortlocaties en nazorglocaties (dit zijn gesaneerde locaties met nazorgverplichtingen zoals het in standhouden van een leeflaag en/of verhardingslaag op de verontreiniging). Bij deze locaties kunnen nog maatregelen noodzakelijk zijn. ODIJ zal dit verder onderzoeken en met de provincie bespreken via het bestuurlijk bodemberaad.

Reguliere activiteiten

Vergunningverlening
Gemeente Velsen heeft de vergunningverlening voor milieuactiviteiten overgedragen aan Omgevingsdienst IJmond (ODIJ). ODIJ gaf in 2020 drie vergunningen af en handelde 62 meldingen af in het kader van het Activiteitenbesluit en overige milieuregelgeving.
Een aantal bedrijven waarvoor Gedeputeerde Staten het bevoegde gezag is en waarvan de vergunningverlening, toezicht- en handhavingstaken (VTH) worden uitgevoerd door Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. ODIJ is namens de gemeente Velsen wettelijk adviseur in de milieuvergunningprocedures voor deze bedrijven en adviseerde in 2020 op een vijftal vergunningaanvragen van Tata Steel.

Ruimtelijke advisering
 De stikstofproblematiek had ook in 2020 effect op de snelheid van de procedures voor ruimtelijke ontwikkelingen. Toch behaalde de gemeente een succes  door twee woningbouwplannen bij de provincie in te (laten) dienen voor registratie in het stikstofregistratiesysteem. Deze plannen komen in aanmerking voor een vergunning in het kader van de Wet natuurbescherming. Hierbij wordt de stikstofuitstoot van deze projecten gecompenseerd door de landelijke snelheidsverlaging op snelwegen. De snelheidsverlaging heeft een grote daling van de stikstofuitstoot tot gevolg, waardoor er ruimte voor ruimtelijke plannen ontstaat.
De provincie heeft een Handreiking stikstofvrije nieuwbouw uitgereikt. Omgevingsdienst IJmond heeft de handreiking beoordeeld op het nut voor de gemeente. Door het toepassen van bijvoorbeeld duurzame werkvoertuigen, slimme bouwlogistiek, groene daken, elektrische oplaadpunten wordt de stikstofuitstoot minimaal. De gemeente wil dit gebruiken bij het project Hofgeest.
ODIJ adviseerde ook over de milieu- en natuuraspecten bij ruimtelijke projecten zoals de Energiehaven (zie ook tekst bij subdoelstelling 1.1.1 ).

Geluid
ODIJ rondde de voorbereidingen voor de geluidsanering van negen woningen aan de Hagelingerweg/Van den Vondellaan door gevelisolatie af. In 2021 start de uitvoering.
De gemeente heeft via de Bestuurlijke regie Schiphol (BRS) een zienswijze ingediend op de concept Luchtvaartnota 2020-2050. Deze zienswijze betrof forse kritiek op het gebrek aan samenhang van  belangrijke aspecten en het nemen van een voorschot op verdere groei van de luchtvaart. In navolging van de BRS-reactie diende onze regio (Haarlem-IJmond-Alkmaar) ook een kritische zienswijze in. De gemeente diende daarnaast een lokale zienswijze in. In november is de definitieve Luchtvaartnota 2020-2050 gepubliceerd.

Bodem
De gemeente heeft het verplaatsen van grond bij projecten geregeld met de Nota bodembeheer en een Bodemkwaliteitskaart. In 2020 actualiseerde de gemeente de Bodemkwaliteitskaart met gegevens over poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS). Deze stoffen blijken landelijk in de bodem te zitten. De Bodemkwaliteitskaart bevatte geen gegevens over PFAS, waardoor verplaatsen van grond niet meer mogelijk was. Daarom heeft ODIJ bodemonderzoek naar PFAS gedaan. Met de actualisatie is het verplaatsen van grond weer toegestaan.
Verder adviseerde ODIJ over bodemonderzoeken voor projecten zoals Broekeroog, Lagersstraat, Pontweg en Watervlietstraat.

Asbest
Het landelijk asbestverbod is voorlopig uitgesteld. Toch blijft asbest een gevaarlijke stof die niet in een veilige leefomgeving thuis hoort. De gemeente stuurde daarom een brief naar eigenaren van panden met asbesthoudende daken. In de brief wijst de gemeente op het risico van asbestdaken voor de gezondheid. De eigenaren worden daarom geadviseerd om hun asbesthoudende dak te onderzoeken en te saneren. Tegelijk worden de eigenaren getipt om bij sanering ook dakisolatie of zonnepanelen te plaatsen. Hierbij is verwezen naar de subsidie Collectieve Energieprojecten Velsen (zie ook subdoelstelling 1.2.2 ).